1. صفحات حرارتی
صفحات حرارتی از جنس فولاد ضد زنگ ساخته شده‌اند و به صورت موازی قرار می‌گیرند. این صفحات وظیفه انتقال حرارت به مایع برای رسیدن به دمای مناسب پاستوریزاسیون را بر عهده دارند. طراحی این صفحات به گونه‌ای است که حداکثر تماس بین مایع و سطح گرم را فراهم می‌کند، که این امر منجر به بهبود راندمان حرارتی دستگاه می‌شود. صفحات حرارتی معمولاً به شکل موج‌دار یا شیار دار هستند تا سطح تماس بیشتری فراهم شود و انتقال حرارت به صورت بهینه انجام گیرد.
2. پمپ‌های گردش مایع
پمپ‌ها برای جابجایی مایع در سیستم استفاده می‌شوند و جریان یکنواخت و منظم را در داخل دستگاه تضمین می‌کنند. این پمپ‌ها از نوع سانتریفیوژ یا پمپ‌های جابجایی مثبت هستند که برای حفظ جریان یکنواخت و جلوگیری از نوسانات در دمای مایع ضروری هستند. عملکرد صحیح پمپ‌ها نقش کلیدی در جلوگیری از کاهش کیفیت محصول دارد، زیرا هرگونه ناهماهنگی در جریان مایع می‌تواند به ایجاد نقاط سرد یا گرم در سیستم منجر شود.
3. مبدل حرارتی
مبدل حرارتی به تبادل حرارت بین مایع داغ و سرد کمک می‌کند و باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود. این مبدل‌ها معمولاً به صورت مبدل‌های صفحه‌ای یا پوسته و لوله طراحی می‌شوند و به کاربر اجازه می‌دهند تا حرارت خروجی مایع پاستوریزه شده را برای پیش‌گرم کردن مایع ورودی استفاده کند. این فرآیند بازیافت انرژی نه تنها باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های انرژی می‌شود، بلکه زمان لازم برای رسیدن به دمای پاستوریزاسیون را نیز کاهش می‌دهد.
4. کنترلر دما
کنترلرهای دما برای تنظیم دقیق دمای مایع در هر مرحله از فرایند پاستوریزاسیون به کار می‌روند. این کنترلرها معمولاً به حسگرهای دمایی متصل هستند که به طور مداوم دمای مایع را اندازه‌گیری می‌کنند و در صورت لزوم تنظیمات لازم را اعمال می‌کنند. دقت این کنترلرها برای اطمینان از اجرای صحیح فرایند پاستوریزاسیون بسیار حیاتی است، زیرا حتی تغییرات کوچک در دما می‌تواند بر کیفیت نهایی محصول تأثیر بگذارد.
5. تانک‌های ذخیره
تانک‌های ذخیره برای نگهداری مایعات ورودی و خروجی استفاده می‌شوند. این تانک‌ها معمولاً از جنس فولاد ضد زنگ ساخته شده و با ویژگی‌هایی نظیر عایق حرارتی برای حفظ دمای مایع تجهیز شده‌اند. تانک‌های ذخیره می‌توانند به صورت افقی یا عمودی طراحی شوند و ظرفیت آن‌ها بسته به نیازهای تولیدی متفاوت است. این تانک‌ها نقش مهمی در اطمینان از پیوستگی جریان تولید و کاهش زمان توقف خط تولید ایفا می‌کنند.
نحوه عملکرد یونیت پاستوریزاتور صفحه‌ای
1. پیش‌گرم کردن
مایع ورودی از طریق پمپ‌ها به صفحات حرارتی هدایت می‌شود، جایی که با استفاده از انرژی گرمایی، دمای آن افزایش می‌یابد. در این مرحله، مایع از طریق کانال‌های مشخصی که بین صفحات حرارتی قرار دارند عبور می‌کند و به تدریج گرم می‌شود. پیش‌گرم کردن اولیه مایع به کاهش شوک حرارتی و بهبود یکنواختی دمای نهایی کمک می‌کند.
2. پاستوریزاسیون
در این مرحله، مایع به دمای مشخصی (معمولاً بین 70 تا 90 درجه سانتی‌گراد) می‌رسد و برای مدتی مشخص نگه داشته می‌شود تا میکروارگانیسم‌ها از بین بروند. زمان و دمای دقیق این مرحله بسته به نوع محصول و استانداردهای مورد نظر متفاوت است. برای مثال، شیر معمولاً در دمای 72 درجه سانتی‌گراد برای مدت 15 ثانیه پاستوریزه می‌شود. این مرحله باید با دقت بالا انجام شود تا از تاثیر منفی روی کیفیت محصول جلوگیری شود.
3. خنک کردن
پس از پاستوریزاسیون، مایع به سرعت خنک می‌شود تا به دمای ذخیره‌سازی مناسب برسد. این کار معمولاً با استفاده از مبدل حرارتی انجام می‌شود که حرارت را از مایع پاستوریزه به مایع ورودی منتقل می‌کند. این خنک‌سازی سریع به حفظ کیفیت محصول و جلوگیری از رشد مجدد میکروارگانیسم‌ها کمک می‌کند.
4. ذخیره و بسته‌بندی
مایع پاستوریزه شده به تانک‌های ذخیره منتقل می‌شود و سپس برای بسته‌بندی آماده می‌گردد. در این مرحله، مایع ممکن است از فیلترهای اضافی عبور کند تا هر گونه ذرات باقی‌مانده را حذف کند. سپس به واحدهای بسته‌بندی فرستاده می‌شود که در آنجا بسته‌بندی‌های نهایی انجام می‌گیرد.
مزایای استفاده از یونیت پاستوریزاتور صفحه‌ای
1. افزایش ماندگاری
این دستگاه به طور موثر میکروارگانیسم‌های مضر را از بین می‌برد و ماندگاری محصولات را افزایش می‌دهد. با از بین بردن باکتری‌ها و آنزیم‌های مضر، محصولات می‌توانند برای مدت طولانی‌تری بدون تغییر در کیفیت نگهداری شوند، که این امر برای زنجیره تامین و مصرف‌کنندگان نهایی بسیار مهم است.
2. کاهش مصرف انرژی
استفاده از مبدل حرارتی در این یونیت‌ها باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود. بازگشت حرارت از مایع پاستوریزه به مایع ورودی به معنی کاهش نیاز به انرژی جدید برای گرم کردن مایع است. این کار علاوه بر کاهش هزینه‌های عملیاتی، به حفظ منابع طبیعی نیز کمک می‌کند.
3. بهره‌وری بالا
طراحی صفحات حرارتی به گونه‌ای است که انتقال حرارت بهینه و عملکرد سریع را فراهم می‌کند. این دستگاه‌ها معمولاً دارای ظرفیت بالا هستند و می‌توانند به صورت مداوم کار کنند، که این امر برای صنایع با تولید انبوه بسیار مفید است. همچنین، به دلیل استفاده از فناوری‌های پیشرفته، نیاز به توقف‌های مکرر برای تمیزکاری یا تعمیرات کاهش می‌یابد.
4. سهولت نگهداری
قطعات قابل جدا شدن و دسترسی آسان به اجزای داخلی، نگهداری و تعمیر دستگاه را ساده‌تر می‌کند. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که تعمیر و نگهداری دوره‌ای به سرعت و بدون نیاز به توقف طولانی مدت خط تولید انجام شود، که این امر به کاهش هزینه‌های عملیاتی کمک می‌کند.
نکات مهم در خرید یونیت پاستوریزاتور صفحه‌ای
1. ظرفیت
انتخاب ظرفیت مناسب بر اساس حجم تولید روزانه اهمیت زیادی دارد. تولیدکنندگان باید دستگاهی را انتخاب کنند که بتواند نیازهای تولیدی آن‌ها را برآورده کند بدون اینکه منجر به افزایش هزینه‌های غیر ضروری شود. همچنین، باید به قابلیت ارتقاء دستگاه برای تطبیق با نیازهای آینده توجه شود.
2. جنس صفحات
صفحات حرارتی باید از مواد با کیفیت و مقاوم به خوردگی ساخته شده باشند. فولاد ضد زنگ معمولاً بهترین انتخاب برای این صفحات است، زیرا مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارد و همچنین به راحتی تمیز می‌شود. انتخاب مواد مناسب برای صفحات می‌تواند طول عمر دستگاه را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
3. قابلیت تنظیم دما
دستگاه باید دارای سیستم‌های دقیق کنترل دما برای تطبیق با انواع مایعات باشد. برخی از محصولات نیاز به دماهای مختلفی برای پاستوریزاسیون دارند، بنابراین دستگاه باید توانایی تنظیم دما با دقت بالا را داشته باشد. این ویژگی به تولیدکنندگان امکان می‌دهد تا یک دستگاه را برای چندین نوع محصول مختلف استفاده کنند.
4. خدمات پس از فروش
اطمینان از دسترسی به قطعات یدکی و خدمات پس از فروش نیز بسیار مهم است. تولیدکنندگان باید دستگاه‌هایی را انتخاب کنند که از سوی تامین‌کنندگان معتبر ارائه می‌شوند و خدمات پس از فروش مناسبی دارند. این امر به کاهش زمان خرابی و بهبود بهره‌وری خط تولید کمک می‌کند.